دانشنامه مشاهیر نی‌ریز

شرح احوال و زندگانی محمود بن احمد نیریزی
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » محمود بن احمد نیریزی »
محمود بن احمد نی‌ریزی، خوشنویس گمنام قرن دهم هجری قمری است. تنها اثری که از او باقی است، نسخه‌ای از قرآن کریم است که در سال ۹۸۷ ه. ق. کتابت کرده است. این قرآن به شماره ۱۵۰۲ در کتابخانه آستان قدس رضوی نگهداری می‌شود. قرآن: رحلی (۲۲ × ۳۴ سانتیمتر)، ۴۶۶ برگ و هر صفحه ۲۸ سطر همراه با ترجمه؛ متن و حواشی به خط نسخ و ترجمه فارسی به خط نستعلیق با شنگرف است. ترجمه از شیخ نظام‌الدین نیشابوری است...

شرح احوال و زندگانی نورالدین احمد نیریزی
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » نورالدین احمد نیریزی(فرزند محمد ونوه کمال شریف) »
     نورالدین احمد، فرزند محمد و نوه کمال (کمال ‏الدین) نیریزى، ملقب به «نورالدین شریف نیریزى»، از خوشنویسان قلم نسخ که در سده نهم هجرى قمرى مى‏ زیسته است.      او در اواخر سده نهم هجرى قمرى به قزوین مهاجرت کرد و در پایان آن قرن به سبب شیوع طاعون و وبا از آنجا به برخى از روستاهاى اطرافِ قزوین پناه برد. نسخه ‏اى از رساله حاشیه لوامع الاسرار، تألیف قطب ‏الدین رازى، توسط نورالدین کتابت شده است که...

شرح احوال و زندگانی سید محمد جعفر نیریزی
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » سید محمد جعفر نیریزی(فرزند ابوالحسن حسینی) »
     سید محمد جعفر فرزند ابوالحسن حسینى، از خوشنویسان و روحانیان نیریز است که در سده سیزدهم هجرى قمرى مى‌‌‌‌زیست. او از خاندانِ سیدجلال‌‌‌‌الدین عبداللّه و از نوادگانِ سیدقطب‌‌‌‌الدین نیریزى و پسر عموى سیدنورالدین «میرزابزرگ» بود و به سبب ازدواج با زنى از اهل ده چاه، اغلب در آنجا سکونت داشت. حسن شهرت او به شیخ محمد حسن سیرجانى ملقب به پیغمبر دزدان نیز رسید و شیخ محمد حسن در نامه‌‌‌‌اى که خطاب به او نوشته، او را...

توضیح آثار میرزا احمد نیریزی
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » میرزا احمد نیریزی(فرزند شمس الدین محمد) » آثار میرزا احمد نیریزی »
  گفته‏ اند که میرزا احمد 99 تا 120 قرآن، 77 صحیفه سجادیه و تعداد بسیارى ادعیه، مرقع و قطعه کتابت کرده است . سنگلاخ در تذکره خود از مشاهده 120 قرآنِ وى سخن به میان آورده  و میرزاحبیب خراسانى نیز گفته است: «کسى به اندازه او کلام قدیم [ قرآن ] ننوشته است ». برخى از تذکره‏ نگاران معاصر نیز به تبع سنگلاخ، آثار او را از حدّ فزون دانسته اند . هر چند آثار بسیارى از...

شهره شدن شیرین در نکوئی (اثر شعله نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » شعله نیریزی » آثار شعله نیریزی »
 "شهره شدن شیرین در نکوئى" چو شد افسانهْ شیرین در نکویى                      وز او شد تازه ملک خوبرویى درآمد در چمیدن سرونازش                         به پا افتاد گیسوى درازش به مژگانش ز ناوکهاى خونریز                       نهاده صدهزاران خنجر تیز کشیده قوس ابرو تا بناگوش                        فکنده زلف پرچین بر سر دوش شکر بارید لعل نوش خندش                      خرام‏ آموز شد، سرو بلندش ز رخ بشکست رونق، مهرومه را                      فسون آموخت، بادام سیه را ز عارض طعنه زن شد، ارغوان را                   ز گل بخشید، زینت بوستان را ز گلبرگ جمالش، ناز مى ‏ریخت                      ...

رساله استخراج سهام و استخراج کسوف ... (اثر شمس المعالی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » شمس المعالی نیریزی-انجمن(میرزا اسحاق پسر میرزا احمد) » آثار و تالیفات شمس المعالی نیریزی »
رساله استخراج سهام و استخراج کسوف و تعدیلات و تعیین ساعات طلوع فجر و نصف النهار و سایر اعمال نجومى و اسطرلاب: این رساله که خود گواهِ تبحر میرزا اسحاق شمس المعالى در علمِ نجوم است، شامل ده فصل یا بخش است: (1) طریقه استخراج سهام: سهم العباد، سهم الغیب، سهم الحوادث از قول ابوالحسن بیهقى (متوفى 565 ه . ق.) در کتاب جامع‏الاحکام از استادش عثمان جادوکار، و سهم الاسعاد و سهم القتال و سهم الامطار.     (2)...

شرح احوال و زندگانی سید هدایت الله فقیه
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید هدایت الله فقیه »
     سید هدایت الله فرزند سید محمد پیشنماز، در 24 جمادى الاولى سال 1320 ه . ق. در نیریز ولادت یافت. سید هدایت الله در همان نیریز نزد پدر و سید محمود متألّهى به تحصیل پرداخت و پس از پدر، امور شرعى مردم را بر عهده گرفت. او حدود 50 سال به عنوان خاتم منبریها، وعظ و ارشاد مردم را بر عهده داشت.      سید هدایت اللّه فقیه سرانجام در ذى‏ الحجه سال 1392 ه . ق. مطابق با...

رساله فی المصادره المشهوره لاقلیدس (اثر ابوالعباس نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » ابوالعباس نیریزی (فضل بن حاتم) » آثار ابوالعباس نیریزی »
در منابع متقدم اسلامی، چون الفهرست ابن ندیم، آثار ابوریحان بیرونی، طبقات الامم و ... از این اثر نامی برده نشده است. چنانکه از عنوان آن آشکار است و سوتر نیز احتمال داده، این رساله به‌احتمال بخشی از کتاب شرح اصول اقلیدس نیریزی است. از این رساله چندین نسخه موجود است: نسخه‌ای به شماره ۵۹۲۷ در برلین؛ نسخه‌ای به شماره ۷ /۲۴۶۸ در کتابخانه ملّی پاریس ؛ نسخه‌ای به شماره ۵/۳۳۱ در کتابخانه آصفیه حیدرآباد  و نسخه‌ای به شماره ۵۹۷ در کتابخانه...

فصل فى تخطیط الساعات الزمانیه فى کل قبه او فى قبه تستعمل لها (اثر ابوالعباس نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » ابوالعباس نیریزی (فضل بن حاتم) » آثار ابوالعباس نیریزی »
 فصل فى تخطیط الساعات الزمانیه فى کل قبه او فى قبه تستعمل لها:  در منابع متقدم و بسیارى از منابع متأخر، از این اثر نیریزى ذکرى به میان نیامده، با وجود این نسخه‏ اى از آن به شماره 30 / 2468 در بانکیپور موجود است . این نسخه در سال 1366 ه . ق. / 1947 م. ضمیمه الرسائل المتفرقه فى الهیئه للمتقدمین و معاصرى البیرونى چاپ شده است.        ...

تحمیدیه(اثرسید قطب الدین محمد حسینی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی » آثار سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی »
  تحمیدیه: رساله‏ اى عرفانى است به نظم و نثر در توحید، معارف الهى، نفى اشتراک لفظى و معنوى از حق که مؤلف، آن را به آیات و احادیث معصومان (ع) مزیّن ساخته است. با توجه به محتوى و مضمون این رساله، به نظر مى‏ رسد که ترجمه و شرح منظومى بر «خطبه الوسیله» و برخى از احادیث و سخنانِ امیرالمؤمنین (ع) باشد. برخى این رساله را «رساله عرفانى» و «رساله در معارف الهى» نامیده ‏اند . لک الحمد یا...